Bài ghi nhanh của Đại tá Đỗ Viết Tuyển

                                                                                                                              tại chỉ huy sở sư 5 khi anh còn là Trợ lý Chính trị Sư đoàn.

Snoul – một thị trấn thuộc tỉnh Kratie Campuchia nằm cách thị xã Kratie 82 cây số về phía Đông Nam trên ngã ba trục đường số 7 đi Kông Pông Chàm và đường 13 đi Lộc Ninh.

Đầu mùa khô năm 1970, chiến đoàn số 33 quân Ngụy Sài Gòn mở cuộc hành quân lên Snoul đã bị sư đoàn 5 quân giải phóng miền Đông Nam Bộ đánh cho tơi tả, phải tháo chạy.

Đầu mùa khô năm 1971, Mỹ Ngụy lại mở cuộc hành quân “Toàn thắng 1/1971” vào vùng Đông Bắc Campuchia. Chiến đoàn 9 quân Ngụy Sài Gòn là một mũi tấn công quan trọng đánh vào Snoul, cũng đã bị quân giải phóng đánh thiệt hại nặng phải chạy khỏi Snoul.

Ngoan cố và liều lĩnh đi theo vết xe thất bại của chiến đoàn 33 và chiến đoàn 9 (Ngụy). Ngày 27 tháng 3 năm 1971 chiến đoàn 8 và trung đoàn thiết giáp số một quân Ngụy Sài Gòn cùng với tiểu đoàn pháo binh hỗn hợp và 2 tiểu đoàn quân biệt động lại kéo nhau lên Snoul thay cho chiến đoàn 9.

Vừa mò lên đến nơi chúng đã bị trung đoàn 1 Sư đoàn 5 quân giải phóng đánh liên tiếp và thiệt hại nặng ở cây số 3, hơn 400 tên chết và 30 tên bị bắt làm tù binh (trong đó có 1 tên đại úy đại đội trưởng) và hơn 10 xe tăng, xe bọc thép bị phá hủy.

Sau thất bại này chiến đoàn 8 phải co về phòng thủ trên đường số 7 và dọc theo đường 13 kéo dài về biên giới Việt Nam – Campuchia và hình thành tuyến phòng thủ về phía Tây Bắc của Sài Gòn.

Để bảo vệ cho chỉ huy Sở của chiến đoàn không bị tấn công, địch bố trí tiểu đoàn 1 và chi đoàn 8, chi đoàn thiết giáp số 1 cùng 2 khẩu pháo 106,7mm chiếm giữ trường học làm vị trí tiền tiêu phía Bắc.

Tiểu đoàn bộ binh số 3 của Trung đoàn 9 Ngụy cùng pháo đội A50 và 2 trung đội của pháo đội A50, được tăng cường thêm 1 trung đội của pháo đội B52 chốt trên một cao điểm ở cây số 6. Chỉ huy sở chiến đoàn nằm lọt vào giữa các tuyến phòng thủ bên trong cách ngã ba Snoul khoảng 1km về phía Nam lộ 7, trên đường đi Kông Pông Chàm.

Tiểu đoàn bộ binh số 4 thuộc trung đoàn 7 và tiểu đoàn 2 trung đoàn 8 cùng với trung đoàn thiết giáp số 1 gồm ban chỉ huy trung đoàn và 2 chi đoàn số 2, số 3 được tăng cường một chi đoàn của trung đoàn thiết giáp số 5 cộng với 3 pháo đội A53, A50, C52 và một đại đội công binh, một đại đội thám sát chiếm giữ khu nhà thờ, nhà ga, sở 7 làm thành lá chắn bao trùm, chỉ huy sở cùng với hệ thống phòng thủ dây thép gai, bãi mìn dày đặc.

Chiến đoàn 8 tưởng có thể đứng vững được ở Snoul hình thành tuyến phòng thủ “Biên giới mới”. Đồng thời tạo cơ sở làm bàn đạp để mùa khô tới tấn công lấn chiếm lại các vùng của quân giải phóng.

Tháng 5 năm 1971, bộ chỉ huy Miền quyết tâm đẩy mạnh tấn công, tiêu diệt thêm một bộ phận quan trọng sinh lực và phương tiện chiến tranh của quân Ngụy Sài Gòn; phối hợp với phong trào đánh phá bình định của quân và dân miền Nam. Đồng thời tiếp tục đánh bại hoàn toàn cuộc hành quân “Toàn thắng 01-1971 của Mỹ Ngụy”.

Thực hiện quyết tâm trên của bộ chỉ huy. Đúng 17 giờ ngày 25 tháng 5 năm 1971 các đơn vị bộ binh, pháo binh và phòng không của Sư đoàn 5 quân giải phóng đã bí mật hành quân tiếp cận, bao vây toàn bộ chiến đoàn 8 và trung đoàn 1 thiết giáp Ngụy. Mở đầu cho chiến dịch vây lấn, tấn, diệt các điểm phòng ngự của quân Ngụy Sài Gòn tại Snoul.

2 giờ sáng ngày 26 tháng 5 năm 1971, các đơn vị đã hoàn thành công tác chiếm lĩnh, 4 giờ các trận địa pháo của ta đồng loạt dội bão lửa chính xác vào chỉ huy sở chiến đoàn, các trận địa pháo và các vị trí đóng quân của các tiểu đoàn bộ binh, xe thiết giáp của quân Ngụy, gây nhiều đám cháy ở trong các căn cứ này và làm tê liệt các trận địa pháo của địch trong nhiều giờ. Dứt tiếng pháo, các đơn vị bộ binh, công binh, đặc công của ta ép sát quân địch và mở cửa các hàng rào ở vị trí tiền tiêu phía Bắc, Tây Bắc và Đông Bắc của chiến đoàn địch.

5 giờ 10 phút, phân đội 1 tiểu đoàn 4 đã mở một đợt tấn công vào một đại đội của tiểu đoàn 4 quân Ngụy ở chợ Snoul, đánh thiệt hại nặng một đại đội của tiểu đoàn này và làm chủ hoàn toàn chợ Snoul.

6 giờ 45 phút, địch cho tiểu đoàn 4 trung đoàn 7 ngụy và chi đoàn 1 xe bọc thép đi giải tỏa ở ngã ba Snoul đã bị phân đội 1 của ta đánh bật trở lại 4 xe bọc thép và 1 trung đội của địch bị tiêu diệt.

8 giờ 4 phút, chiến đoàn 8 Ngụy cho chi đoàn 1 thiết giáp đi ứng cứu cho tiểu đoàn 4 trung đoàn 7 nên liền bị ta vây đánh quyết liệt. Máy bay vũ trang đến chi viện và tải thương bị phòng không của ta đánh trả nhiều chiếc bốc cháy.

Cùng với thời gian trên một cánh quân của ta chia thành ba mũi từ hướng đông đánh thốc lên hướng bắc đẩy lùi bọn bộ binh cơ giới của địch về khu vực nhà thờ.

Trong khi đó ở Dốc Lu, một đại đội nống ra liền bị quân ta tiêu diệt.

Tối 26 và ngày 27 tháng 5 năm 1971 bộ đội ta tiếp tục áp sát vây chặt và triệt các đường tiếp vận trên không và đường bộ. Đồng thời bắn pháo vào các vị trí đóng quân của địch, gây nhiều tổn thất và uy hiếp dữ dội cánh quân phía Bắc của chiến đoàn 8 Ngụy.

Trước tình thế nguy ngập này, 16 giờ 22 phút ngày 27 tháng 5 sư đoàn trưởng 5 Ngụy ra lệnh cho chiến đoàn trưởng chiến đoàn 7 ở Bù Đốp cho tiểu đoàn 1 đi cứu viện.

8 giờ 30 phút ngày 28 tháng 5 pháo binh ta lại dồn dập bắn phá vào các vị trí đóng quân của chiến đoàn 8 Ngụy, gây rối loạn sở chỉ huy chiến đoàn.

9 giờ ngày 28 tháng 5 chiến đoàn trưởng chiến đoàn 8 Ngụy ra lệnh cho cụm quân đóng ở khu trường học mở đường máu tháo chạy. Chi đoàn 1 thiết giáp Ngụy vừa tới nhà thương liền bị phân đội 6 của ta chặn đầu đánh trả quyết liệt. Từ hướng đông nam trường học Z3 (quân giải phóng) chia thành ba mũi đánh vòng xuống khu nhà thương. Z6 từ nam lộ 7 đánh thẳng lên bắc chợ, đồng thời phân đội 8 Z2 từ phía sau đánh thốc tới, dồn toàn bộ quân địch ở khu nhà trường ra quyết chiến điểm để tiêu diệt.

Hợp đồng chặt chẽ với bộ binh, pháo binh của ta dội bão lửa xuống đông bắc và tây nam trường học tiêu diệt thêm một số sinh lực và gây rối loạn về tinh thần quân địch. Được sự chi viện của pháo binh với lối đánh dũng mãnh, bám sát quân địch đồng loạt xung phong, các chiến sĩ phân đội 8 đã áp đảo quân địch ngay từ phút đầu. Đúng 9 giờ 40 phút tức là sau 10 phút chiến đấu, phân đội 8 đã chiếm được toàn bộ khu trường học và cùng với các đơn vị bạn quét sạch bọn địch từ trường học qua nhà thương đến bắc chợ.

Ngày 28 tháng 5 quân ta tiêu diệt gần 200 tên địch, phá hủy 9 xe quân sự, bắn rơi 4 máy bay thu nhiều vũ khí và đồ dùng quân sự.

Chiến đoàn 8 Ngụy mất vị trí tiền tiêu phía Bắc để hở ra một mảng sườn lớn. Phía đông nam của chiến đoàn các vị trí Dốc Lu, cây số 6 bị bao vây uy hiếp. Các đường tiếp tế chi viện trên không và đường bộ hoàn toàn bị cắt đứt. Chiến đoàn 8 trở nên cô lập và bị bao vây rất chặt. Tối ngày 28 tháng 5 pháo binh ta liên tiếp bắn phá vào chỉ huy sở chiến đoàn 8 Ngụy bãi để xe và các trận địa pháo của địch, gây cho chúng nhiều thiệt hại. Ba máy bay đến chở xác cũng bị ta bắn cháy, 2 kho đạn pháo nổ tung, hơn 60 tên địch chết và bị thương. Tình trạng hỗn loạn và tinh thần sa sút trong binh sỹ ngày càng nghiêm trọng. Chiến đoàn trưởng đã nhiều lần kêu cứu viện về trung tâm hành quân và sư đoàn 5 Ngụy. Lữ đoàn kỵ binh thiết giáp số 3 của Ngụy được điều đi cứu nguy cho chiến đoàn 8 ở Snoul, lúc 9 giờ ngày 29 tháng 5 mới dò dẫm tới Hớn Quản.

13 giờ15 phút ngày 29 tháng 5 Bộ chỉ huy sư đoàn 5 quân giải phóng nhận định: “Chiến đoàn 8, cơ bản đã bị đánh bại. Tình trạng thiếu nước và lương thực đang là vấn đề cấp bách số 1 của quân Ngụy ở khu vực Snoul. Chiến đoàn 8 không thể chịu đựng nổi 48 tiếng đồng hồ nữa, nhất định chúng phải tháo chạy trước khi lữ đoàn 3 tới cứu viện. Lữ đoàn 3 Ngụy cũng bị quân ta chặn đứng và tiêu diệt một bộ phận quan trọng, không thể tới chi viện được”. Bộ chỉ huy sư đoàn 5 quân giải phóng hạ quyết tâm: “Tiêu diệt chiến đoàn 8 và trung đoàn thiết giáp số 1 của địch cứu viện của lữ 3 từ Lộc Ninh đi theo đường 13 lên Snoul và sẽ tiêu diệt quân địch ở cây số 6”.

Thực hiện quyết tâm của Bộ chỉ huy sư đoàn, đêm 29 rạng 30 tháng 5 một hình thái chiến thuật mới của quân ta được các phân đội bí mật nhanh chóng thực hiện: Giăng sẵn túi lửa ở phía nam sân bay tức đông nam chỉ huy sở chiến đoàn 8 địch.

Trời vừa sáng, các chiến sĩ ta cũng vừa cấu trúc xong trận địa.

7 giờ 25 phút ngày 30 tháng 5 tên chiến đoàn trưởng chiến đoàn 8 Ngụy ra lệnh cho tiểu đoàn 3 “Cố gắng chịu đựng 24 tiếng đồng hồ nữa” và yêu cầu trung tâm cho máy bay oanh kích mở đường.

Đúng 8 giờ máy bay địch bắn phá bừa bãi xuống ven lộ 13 và đông nam chỉ huy sở chiến đoàn 8. Lập tức cao xạ của ta tung lưới bủa vây. Một máy bay trực thăng của địch trúng đạn bốc cháy lao về hướng đông nam Snoul. Những chiếc máy bay khác vội vàng tháo chạy.